2015
Khangser Rinpoche trao đổi Phật Pháp: Luyện Tâm Bồ Đề tại chùa Phước Hải.
Vũng Tàu, ngày 05 tháng 04 năm 2015.
Pháp thoại ngắn của
KHANGSER RINPOCHE:
LUYỆN TÂM BỒ ĐỀ
Vũng Tàu, ngày 05 tháng 04 năm 2015
Đầu tiên tôi gửi lời chào đến tất cả quý vị!
Hôm nay tôi sẽ nói một ít về tâm bồ đề. Tôi cảm ơn nhà chùa và sư trụ trì đã mời tôi và tổ chức buổi nói chuyện ngày hôm nay. Tôi nghĩ đây là lần thứ ba tôi đến ngôi chùa này. Tôi rất vui khi có dịp đến đây. Đặc biệt, tôi cảm thấy Vũng Tàu rất thoải mái, nhất là ở đây gần với biển. Tôi được sinh ra ở miền núi và không bao giờ thấy biển nên khi thấy biển thì tôi có cảm giác rất khác lạ. Quý vị được sinh ra ở miền biển, nếu thấy dãy Hy Mã Lạp Sơn thì quý vị sẽ cảm thấy rất khác lạ. Chúng tôi được sinh ra ở nơi Đức Phật đã đản sinh, và văn hóa Nepal có rất nhiều nét tương đồng với văn hóa thời Đức Phật còn tại thế. Ở đây, vùng biển Vũng Tàu rất thoải mái.
Hôm nay, tôi sẽ nói về tâm bồ đề. Tôi đang nghĩ sẽ nói những gì về tâm bồ đề. Tâm bồ đề là một pháp hành rất quan trọng trong đạo Phật. Tuy nhiên, nói về tâm bồ đề là một điều khó, vì tâm bồ đề là một trạng thái tâm và chúng ta chỉ có thể hiểu rõ ràng khi đạt đến trạng thái đó. Vị của sô-cô-la như thế nào? Rất khó thể diễn tả. Quý vị chỉ có thể biết khi đã ăn sô-cô-la. Vậy tâm bồ đề là gì? Rất khó để tôi diễn giải. Tuy nhiên, làm ra sô-cô-la như thế nào, điều đó thì dễ dàng mô tả. Chủ đề “Tâm bồ đề là gì?” là chủ đề khó đối với tôi, nhưng tôi có thể nói làm thế nào để thành tựu tâm bồ đề. Tôi có thể nói về điều đó. Có rất nhiều sách vở hướng dẫn cách làm sô-cô-la; tuy nhiên, vị của sô-cô-la ra sao thì không ai có thể viết sách để diễn giải điều đó cả.
Vậy, làm thế nào để thành tựu tâm bồ đề? Để thành tựu được tâm bồ đề thì cần một vài thực hành trọng yếu. Điểm trọng yếu thứ nhất để thành tựu tâm bồ đề chính là lòng bi mẫn. Lòng bi mẫn là yếu tố then chốt để thành tựu tâm bồ đề, lòng bi mẫn đối với hết thảy chúng sinh hữu tình. Nói chung, khi nói về lòng bi mẫn thì có một điều chúng ta phải biết. Lòng bi mẫn không liên hệ đến bất cứ tôn giáo nào, mà đó là điều quan trọng trong cuộc đời mỗi con người. Lần này, tôi rất ngạc nhiên về một vài sự việc. Một lần ở một ngôi chùa tại Hà Nội, khi tôi đang đi ra khỏi ngôi chùa, có một người mẹ bế một bé gái nhỏ, khoảng 10-11 tháng tuổi, em bé còn rất nhỏ, có lẽ tối đa là 2 tuổi thôi. Lúc đó tôi nựng má của đứa bé, và em bé khoảng 11 tháng tuổi cố đưa tay nhéo má tôi [Rinpoche cười]. Tôi đã rất ngạc nhiên. Thậm chí một đứa bé mới 11 tháng tuổi cũng có thể hiểu được tình yêu thương. Do đó, lòng bi mẫn đối với hết thảy chúng sinh là điểm trọng yếu để phát tâm bồ đề.
Để phát tâm bồ đề, chúng ta phải suy niệm về nỗi khổ của người khác. Khi nhìn vào tâm mình, chúng ta đang nghĩ quá nhiều về nỗi khổ và khó khăn của bản thân; chúng ta không bao giờ nghĩ đến khổ đau và khó khăn của người khác. Khi quý vị cố gắng suy tư về nỗi khổ và khó khăn của người khác, lúc đó việc phát tâm bồ đề hoàn toàn không có gì khó khăn. Trong cuộc sống của chúng ta, điều khó khăn nhất để vượt qua chính là vượt qua được bản ngã của chính mình. Đó là điều khó khăn nhất vì chúng ta thiếu lòng bi mẫn. Tôi có một kinh nghiệm. Tôi từng nói chuyện với một kiến trúc sư rất nổi tiếng. Tôi nghĩ ông ấy đã xây dựng nhiều sân vận động của các câu lạc bộ thuộc Liên đoàn Bóng đá châu Âu ở vài quốc gia. Tôi nói với ông ấy, “Ông thật sự đã có những công trình kiến trúc rất tuyệt!” Ông ấy nói với tôi, “Tôi làm để thỏa mãn bản ngã của mình thôi.” Đó thật sự là một điều thú vị, tôi cảm thấy như vậy. Trong cuộc sống của chúng ta, bởi bản ngã quá lớn và tư tưởng chỉ nghĩ cho bản thân mà đôi khi chúng ta không thể khởi tâm bi mẫn đối với người khác. Đó là một chướng ngại mà chúng ta phải vượt qua.
Điểm thứ hai, quý vị phải nghĩ đến việc làm lợi lạc cho mọi chúng sinh hữu tình. Nghĩ đến việc làm lợi lạc cho người khác và lòng bi mẫn đối với người khác là hai điểm trọng yếu để phát tâm bồ đề. Nếu có thể thực hành tiến bộ hai điểm này thì quý vị sẽ có thể phát tâm bồ đề. Hôm nay, tôi sẽ tụng một bài cầu nguyện ngắn để cầu nguyện cho mọi chúng sinh hữu tình đều phát tâm bồ đề, và cầu nguyện hết thảy chúng sinh đều sống hạnh phúc. Chúng ta sẽ cùng nhau cầu nguyện. Tôi nghĩ quý vị cũng thường tụng bài cầu nguyện này. Quý vị có biết bài cầu nguyện này không? [Rinpoche đọc một câu trong bài Chú Đại Bi bằng tiếng Tây Tạng và hỏi đại chúng có biết không. Đại chúng trả lời không.] Nếu quý vị không biết bài cầu nguyện này thì có lẽ chúng ta sẽ tụng một bài khác [Rinpoche cười]. Tôi sẽ tụng một bài cầu nguyện cho hết thảy chúng sinh phát bồ đề tâm.
[Rinpoche và Tăng đoàn cầu nguyện.]
Ban Biên Tập Dipkar Việt Nam dịch và hiệu đính @05/05/2015
Nguyện cho các Bậc Thầy kính yêu phúc thọ an khang,
Nguyện cho cơn mưa to Mật pháp tối thượng thấm nhuần khắp mọi nơi,
Nguyện cho mật nhủ Kim Cang Thừa xuôi dòng Cửu Long đến tận quê hương tôi,
Nguyện cho giáo pháp diệu thâm của Đức Thích Ca chiếu sáng đời đời.
