Lamrim 2022
TÓM TẮT BÀI GIẢNG LAM RIM 2022
TUẦN 60 – NGÀY 04/11/2023
CHỦ ĐỀ: CHÍN TRẠNG THÁI TÂM
- Các chướng ngại trong thiền là hôn trầm và trạo cử. Hôn trầm và trạo cử có 2 loại: thô và vi tế.
- Trạo cử (còn gọi là phân tâm) có 2 loại là trạo cử thô và trạo cử vi tế. Trạo cử thô là thiền về đối tượng hình ảnh Phật nhưng bây giờ nghĩ hẳn sang một đối tượng khác và mất hẳn luôn hình ảnh đối tượng thiền. Trạo cử vi tế là một phần tâm nghĩ về hình ảnh Phật, một phần tâm đang nghĩ về chuyện khác. Trạng thái tâm 4 là giai đoạn loại bỏ hoàn toàn tất cả mọi trạo cử thô.
- Điều quan trọng đối với một người tập thiền là tỉnh giác. Tỉnh giác là tỉnh thức biết được rằng lúc nào mình đang bị chướng ngại hôn trầm và trạo cử. Chúng ta cần phải xây dựng khả năng tỉnh giác, cần tập để bất cứ lúc nào mình bị phân tâm thì biết ngay mình đang bị phân tâm. Ta cũng phải tỉnh giác để biết khi nào hình ảnh trước mặt mình đang bị mờ đi thì biết ngay mình đang bị hôn trầm.
- Bây giờ chúng ta hãy nhìn hình ảnh pho tượng Phật, ghi nhớ các chi tiết và nhắm mắt lại, nghĩ rằng có hình ảnh pho tượng trước mặt mình và thiền tập trung vào hình ảnh đó. Khi nào bị phân tâm thì phóng to hình ảnh pho tượng Phật ở trước mặt mình.
- Trở ngại lớn nhất của chúng ta bây giờ là cố gắng tập trung vào đối tượng mà không tập trung được, cứ bị phân tâm hoặc hình ảnh đối tượng thiền không rõ nét. Cứ tập trung khoảng 15-20 giây thì ta lại bị phân tâm sang các suy nghĩ, hoặc các đối tượng khác hoặc tâm cảm thấy chán, mệt mỏi, không tập trung được vào đối tượng. Chúng ta rất dễ bị chán, khi cố gắng duy trì việc gì đó trong một thời gian dài, hoặc cứ làm một việc lặp đi lặp lại. Đó là bởi vì chúng ta không chủ động kiểm soát được tâm mình.
- Trong các bước đầu tập thiền, ta dễ thấy chán, mệt mỏi, thì khi đó điều cần làm là phải siêng năng và nỗ lực trong việc thực hành thiền. Nỗ lực ở đây là cứ lặp đi lặp lại việc thực hành thiền mỗi ngày, cứ thực hành thiền liên tục thì dần dần phần thực hành thiền của mình sẽ dễ dàng hơn.
- Khi thiền mới chút xíu mà ta cảm thấy bị chán, mệt mỏi là dấu hiệu cho thấy tâm của mình trong đời sống bình thường rất dễ kích động bởi những chuyện nhỏ nhặt không như ý.
- Để tâm thức tôi luyện qua 9 trạng thái tâm là rất khó, nên giai đoạn đầu, chúng ta cần nỗ lực rất nhiều, phải có khó khăn và vượt qua nó thì mới thành công được.
- Khi có người nói xấu mình thì ta nghĩ về lời nói xấu đó trong bao lâu? Chắc ta sẽ nghĩ về lời nói xấu đó rất lâu. Và khi mất một người thân, ta sẽ nhớ người đó rất lâu. Dù bản thân ta biết rằng nhớ người đó hoài thì không giúp ích được gì, nhưng tâm ta vẫn cứ nhớ đến người đó. Lý do là ta không kiểm soát được tâm mình, tâm cứ nghĩ theo một hướng khác mà mình hoàn toàn không kiểm soát được. Các phần thiền này sẽ giúp ta có khả năng kiểm soát tâm, muốn nó nghĩ đến đối tượng mà mình muốn.
- Để có thể luyện tập kiểm soát thì đầu tiên, ta phải tỉnh giác. Lúc nào bị phân tâm thì phải tỉnh giác, khi biết được mình bị phân tâm rồi thì cố gắng tập trung trở lại vào đối tượng thiền. Khi thấy hình ảnh đức Phật không được rõ, không đủ chi tiết thì cố gắng tập trung và phóng to mặt của đức Phật hoặc
có thể mở ra nhìn vào hình ảnh Phật để nhớ rõ các chi tiết rồi nhắm mặt lại thiền tiếp. Trong lúc thiền, nếu ta gặp trở ngại khó tập trung vào hình ảnh thì có thể nghỉ trong một lúc và đọc câu chú Om Mani Padme Hum nhiều lần rồi sau đó quay trở lại tập trung vào hình ảnh Phật.
- Bài tập trong tuần: Tiếp tục thực hành thiền mỗi ngày từ 5-10 phút.
