
Tóm tắt bài giảng - Kệ 14 - 17
Lamrim hướng dẫn nhiều kỹ thuật thiền nhưng không hướng dẫn phương pháp giảm thiểu phiền não trong từng hoàn cảnh cụ thể. Phương pháp luyện tâm dạy cách đối trị phiền não trong tâm trong từng tình huống cụ thể ( ví dụ bị tổn thương khi bị nói xấu). Với phương pháp luyện tâm này, mình sẽ trở thành người thuần thục biết các phương pháp cụ thể để đối trị phiền não tức biết thiền và điều phục tâm như thế nào.
14
. Khi tai nghe phải những lời nói không hay,
Do từng sai trái đã nói lời chia rẽ, …
Vũ khí ác nghiệp như thế quay về ta,
Nên nay khinh chê những lời nói lỗi lầm
Mình thường buồn khi nghe lời nói không hay. Thay vì đáp trả lại nên cố gắng điều phục tâm, kiểm soát hành vi vì đây là kết quả của ác nghiệp đã từng gây tạo trong quá khứ.
15. Nếu phải sinh vào những nơi nào bất tịnh,
Là do thường nghĩ đến những điều bất tịnh
Vũ khí ác nghiệp như thế quay về ta,
Nên nay chỉ nghĩ đến những điều thanh tịnh
Khi tâm có điều tích cực thì nhìn thấy nhiều tích cực xung quanh mình. Khi tâm có điều tiêu cực thì việc gì xảy ra cho mình đều là điều xấu, tiêu cực. Do đó mình chỉ nên làm điều tốt tích cực. Hãy nghĩ tất cả chúng sinh đều là con của Phật, đều có Phật tánh và sẽ có khả năng thành Phật như thế tất cả chúng sinh đều tốt như nhau và mình sẽ thấy mọi điều tích cực ở khắp nơi. Mình sẽ phát sinh tâm từ bi, từ đó phát khởi tâm kính trọng với tất cả chúng sinh. Đây là cách thực hành đơn giản.
Nên nay chỉ nghĩ đến những điều thanh tịnh: cố gắng chuyển hóa tâm, chỉ nghĩ đến điều tốt ở mọi hoàn cảnh. Khi bệnh hay gặp tai nạn, hãy nghĩ đến điều tích cực trong cuộc sống từ đó thấy được nhiều hi vọng, cơ hội, Ví dụ khi mất 1 cánh tay thì hãy nghĩ mình đã may mắn không mất cả 2 cánh tay, nếu bị mất 2 cánh tay thì nghĩ mình đã may mắn không mất mạng sống. Nghĩ đến điều tiêu cực không giúp ích gì.
16. Có lúc xa lìa bạn bè và thân thích,
Do ta đã từng chia cách bạn của người
Vũ khí ác nghiệp như thế quay về ta,
Nên nay không làm xa cách bạn người khác
Nếu bị bạn bè người thân ghét và xa cách, là kết quả của ác nghiệp đã gây tạo, do đã từng chia rẽ người thân thiết. Nên tôn trọng cảm xúc của nhau dù quá thân thiết, tránh nói trực tiếp lỗi lầm của người, để không làm tổn thương người. Luyện tâm cần điều phục tâm để kiểm soát hành vi.
17. Ta không hoan hỷ với các bậc hiền trí,
Do từng từ bỏ hiền trí, theo bạn xấu
Vũ khí ác nghiệp như thế quay về ta,
Nên nay từ bỏ tất cả những bạn xấu
Cần xa lánh bạn xấu ở xung quanh. Trong trại cải tạo thiếu niên, 90% phạm tội là do bi kịch gia đình, ở nhà không vui nên ra đường bị bạn xấu dụ dỗ.
Dùng lời nói dối để thuyết phục 1 người thì khó nhưng lại dễ đối với đám đông. Người hay nói xấu người khác với mình là bạn xấu, bản thân họ không có cuộc sống tốt đẹp nên hay soi mói chuyện cá nhân người khác.
Cần thực hành 2 điều: từ bỏ bạn xấu và không là bạn xấu của người khác