Tóm tắt bài giảng LAMRIM 23 - Tuần 28 ngày 27.09.2023
NGÀY THỨ 10
B. TRÌNH TỰ TU TẬP SAU KHI NƯƠNG TỰA BẬC THẦY
1. Nhận ra sự may mắn khi làm người
2. Nghĩ đến lợi ích lớn khi có thân người
3. Nghĩ đến sự khó khăn có được thân người
Đạo Phật hướng dẫn cách thực hành về Vô thường để có thể vượt qua sợ hãi về cái chết.
Kỹ thuật Thiền quán trong sách GTTLT là công cụ tu tập.
Cần thiền quán như thế nào để Tâm mình hiểu về Vô thường? Thiền về 3 điểm:
+ Cái chết chắc chắn sẽ đến
Cái chết chắc chắn sẽ đến, tuy nhiên, không cần mãi suy nghĩ về cái chết của bản thân mình vì điều đó chỉ tạo nên sợ hãi và căng thẳng. Pháp tu dựa trên nền tảng của sự sợ hãi và căng thẳng sẽ không mang lại kết quả tốt. Nên nghĩ đến một ngày nào đó, những người ta thương yêu hoặc những người ta ghét sẽ không còn; khi ý thức được như thế sẽ thấy được sự khác biệt trong cách nghĩ về họ.
+ Không biết thời điểm chết
Thọ mạng của tất cả mọi người đều đang giảm dần , không có cách làm chậm lại tiến trình tiến đến cái chết. Biết cái chết chắc chắn sẽ đến và không biết thời điểm chết, có nghĩa ta cần sống cẩn thận hơn. Nghĩ về điều này trên người thân của mình, cần đối xử tốt và tạo cuộc sống an lạc hơn cho người thân.
+ Lúc chết chỉ có giáo pháp giúp được mình.
Thực hành thiền quán về Vô thường thông qua 3 điểm trên.
Nếu ghét ai đó, khi nổi cơn sân giận thì hãy nhớ rằng một ngày nào đó họ cũng sẽ ra đi. Nghĩ như thế sẽ giúp giảm bớt tâm sân giận đối với họ.
Khi xác định không biết thời điểm chết sẽ tự đặt ra câu hỏi: Từ đây tới lúc chết, ta cần làm gì? Nên dành thời gian thực hành Phật pháp càng nhiều càng tốt; để khi đối diện với cái chết thì giáo pháp có thể giúp được mình ở thời điểm chết và sau cái chết.
Lưu ý:
- Trong quá trình thiền quán, cần kiểm tra xem pháp tu thiền quán hiện tại có tác động gì đến tâm thức của bản thân, có lợi lạc gì không. Nếu thấy không có gì thay đổi thì nên đọc lại sách GTTLT và tự điều chỉnh pháp thiền quán của mình dựa trên những gì mình hiểu cho đến khi cảm nhận được pháp tu có tác động trên dòng tâm thức của mình.
- Xem lời thầy hướng dẫn trên lớp là gợi ý ban đầu của cách thức tu tập. Khi thực hành thiền quán cần kiểm tra xem hướng dẫn của thầy có thực sự mang lại lợi ích cho dòng tâm thức của mình không - lợi ích là cảm nhận các phiền não, cảm xúc tiêu cực (sân giận, chấp ngã...) được giảm bớt. Nếu thực hành theo gợi ý ban đầu của thầy mà không thấy lợi ích thì cần điều chỉnh cho phù hợp với hoàn cảnh của bản thân (sự điều chỉnh cần dựa theo sách GTTLT)
- Thiền quán về Vô thường giúp chúng ta vượt qua nỗi sợ về cái chết.
Nguyên nhân khiến cho nỗi sợ phát sinh trong tâm:
- Những điều không mong muốn đến và tâm mình không chấp nhận nó, khiến nỗi sợ phát sinh.
Chúng ta sợ chết vì không chấp nhận được một ngày nào đó mình sẽ chết. Cần liên tục nghĩ rằng bất kỳ ai cũng sẽ chết, không chỉ riêng mình. Khi đó, dần dần rèn luyện được tâm chấp nhận và sợ hãi cũng sẽ giảm bớt.
-Một nổi sợ khác – sợ mất người thân.
Bởi vì tâm của mỗi người thường chứa nhiều tiêu cực nên có khuynh hướng tin vào điều tiêu cực hơi tích cực. Cách mỗi cá nhân nhìn thấy một sự việc cũng thể hiện sự phản chiếu trong tâm của họ, những gì được phát biểu qua lời nói cũng là cách tâm mình nghĩ đến.
Vì vậy, khi luyện tâm với những suy nghĩ tích cực, dần dần sẽ có cái nhìn đúng hơn và giúp vượt qua các nổi sợ.
Thiền Vô Thường qua 3 điểm: Chết chắn chắn đến, Không biết thời điểm chết và khi chết chỉ có giáo pháp giúp được. Mỗi điểm lại có 3 phần như sau:
- Chết chắn chắn đến: có 3 nguyên nhân
· Không thể làm chậm lại tiến trình chết.
· Thọ mạng đang giảm dần : sống thời gian còn lại hạnh phúc và có ý nghĩa. Điều này giúp ta có cách suy nghĩ thay đổi ở mức độ mới thông qua thực hành giáp pháp, gần hơn với quả vị Phật.
· Có thể chết trước khi muốn tu tập
Khi gặp trở ngại trong thời thiền, không thấy tiến bộ, có thể quán tưởng Ruộng Phước và cầu nguyện Ruộng Phước gia trì cho mình vượt qua chướng ngại trong các thời tu tập.