Lamrim 2023
Tóm tắt bài giảng LAMRIM 23 - Tuần 26 - 06.09.2023
Ngày thứ 9
B. TRÌNH TỰ TU TẬP SAU KHI NƯƠNG TỰA BẬC THẦY
I. Kích thích để rút tỉa tinh hoa từ kiếp người
1. Nhận ra sự may mắn khi làm người
a. Những điều ta thoát khỏi
b. Những điều ta có được
b1. Năm điều thuộc cá nhân
b2. Năm điều liên hệ đến người khác
2. Nghĩ đến những lợi ích lớn của thân người
2a. Lợi ích ngắn hạn khi đã đạt được thân người
Từng khoảnh khắc, từng giây phút trong đời người này đều có lợi ích. Có thể sử dụng thân người này tu tập, tích tập vô lượng công đức để tự cứu mình không rơi vào các cõi ác trong tương lại.
2b. Lợi ích dài hạn khi đã đạt được thân người
Thân người quý báu này sẽ giúp ta đạt đến Phật quả. Đôi khi trong cuộc sống, gặp phải điều bất như ý, gặp nhiều chướng ngại và cảm thấy vô vọng. Luôn ghi nhớ 1 điều trong tâm: sống được 1 ngày với thân người là 1 ngày quý báu, vì nhờ có thân người này ta có thể làm được rất nhiều điều lợi ích.
Về phía thầy, thầy tận hưởng từng giây phút có được thân người trên con đường đến Phật quả.
Ngoài việc hiểu biết về lợi ích ngắn hạn và dài hạn, cần hiểu thêm từng giây phút trong đời người này đều có thể tạo nên những lợi lạc. Do vậy, đừng phí phạm thời gian quý báu của mình bên cạnh những người không phù hợp. Và đừng phí thời giờ của mình vào những việc vô nghĩa. Việc vô nghĩa tồi tệ là sử dụng thời gian quý báu của mình để lo lắng và phiền não.
Nên tiếp cận và hiểu về thân người ở 2 mức độ: thân vật lý và tâm thức, 2 điều quý báu. Để duy trì trạng thái tốt cho thân vật lý khỏe mạnh là ăn uống đúng cách và nghỉ ngơi đầy đủ. Nhưng khi nói đến tâm, tâm con người là một thế giới đa chiều: có thể hiểu được triết lý, giáo pháp, có sự tò mò … nhiều khía cạnh của tâm cần được chú ý đến. Vì vậy khi đề cập đến thân người quý báu, Phật pháp đã giới thiệu một cách tiếp cận mới, không chỉ dừng lại sự quan tâm ở thân thể vật lý.
Để có được thân người này, có nghĩa ta đã tích tập rất nhiều công đức ở các đời quá khứ. Cũng nên biết tất cả những khổ đau trên thân ta gặp phải, chính là quả của những ác nghiệp mà ta đã tạo ra trong quá khứ. Các cơn đau này sẽ làm hao mòn và tịnh hóa các ác nghiệp cũ, nên dẫu có gặp phải các đau khổ trên thân này cũng cần có sự quyết tâm duy trì cuộc sống của thân người này dài lâu để tịnh hóa càng nhiều ác nghiệp, và để các kiếp sống tương lại không phải gặp đau khổ nữa.
Khi gặp phải các khổ đau trong cuộc sống, hãy suy nghĩ xem trong hàng tỷ người trên thế giới này, có bao nhiêu người có được thân người quý báu - thoát được 8 nạn và có được 10 lợi ích của thân người ( 5 lợi ích thuộc về cá nhân và 5 lợi ích liên quan đến người khác). Khi suy nghĩ cặn kẽ, nhận ra rằng không có nhiều người có được thân người quý báu như nêu trên. Và ta nhận biết vô cùng may mắn khi ta có được thân người quý báu đó.
BẠN CÓ CẢM THẤY MÌNH MAY MẮN HAY KHÔNG? CHỈ CÓ CHÍNH BẠN MỚI TRẢ LỜI ĐƯỢC CÂU HỎI ẤY.
Nếu nghĩ là may mắn, bạn thực sự may mắn. Nếu cho rằng không, bạn thực sự không may mắn. Tất cả tùy thuộc vào suy nghĩ của bạn. Vì vậy, khởi đầu cho việc tu tập pháp bằng một động cơ tích cực, bằng việc nhận thức của bản thân khi nhận biết ta có được thân người quý báu.
(xem thêm sách trang 468 GTTLT quyển 1 các ví dụ để có được thân người quý báu)
Khi so sánh về thân và tâm của một chúng sinh hữu tình, thân vật lý có sự giới hạn, vòng đời của thân vật lý là hữu hạn. Nhưng khi nói về tâm thức, khả năng và độ che phủ của tâm là không có giới hạn. Không thể đo lường được khả năng tiềm tàng của tâm, tâm con người có thể trở thành tâm giác ngộ của một vị Phật; nhưng cũng có thể trở nên hung tợn hoặc điên loạn. Chính vì tâm con người vô hạn và không thể đo lường được, nên tâm con người vẫn là 1 điều bí ẩn của giới khoa học. Theo quan điểm của đạo Phật, khi khai mở được hoàn toàn năng lượng tích cực của tâm thức, hoàn toàn không còn sót lại phiền não, tiêu cực và ác niệm thì cũng là lúc đã chuyển hóa tâm thức của 1 phàm phu trở thành tâm của một vị Phật.
Chính vì tâm con người vô hạn, tiềm tàng và không thể đo lường được, và thiện nghiệp hay ác nghiệp phát sinh do huân tập, nên ta cần lưu ý để tâm hướng vào các chiều hướng tích cực, khởi đầu từ suy nghĩ tích cực về thân người quý báu.
(xem thêm sách trang 473 GTTLT quyển 1 các ví dụ sự khó khăn để có được thân người quý báu).
Sau khi biết sự lợi lạc của thân người thì điều cần biết là Vô thường, đây là một điểm quan trọng trong đạo Phật. Đôi mắt của ta có thể không nhìn thấy được những gì quá gần hoặc quá xa đôi mắt. Bản chất vô thường: không có sự vật nào tồn tại mãi mà không bị hoại diệt. Nếu hiểu về bản chất của Vô thường và thực hành về điều này, ta có thể dần dần giảm đi các nổi sợ về cái chết.
Sẽ học kỹ hơn về Vô thường trong phần sau.
