Lamrim 2025
TUẦN 29 – NGÀY 22/11/2025
CHỦ ĐỀ: THIỀN VỀ VÔ THƯỜNG VÀ CÁI CHẾT (tiếp theo)
(Geshe Lharampa Gedun Zopa hướng dẫn)
CÁCH NIỆM CHẾT THỰC THỤ
A) Phép thiền định gồm 9 phần về chết
Có 3 nguyên nhân cho mỗi căn bản, làm nên 9 phần:
I) Nghĩ cái chết không thể tránh
1) Chết là chắc chắn, không thể cản
2) Mạng sống giảm dần
3) Có thể chết trước khi muốn tu tập
II) Nghĩ đến sự sống đầy bất trắc
1) Thọ mạng không cố định
2) Nhiều yếu tố hỗ trợ cho cái chết, ít yếu tố hỗ trợ cho sự sống
3) Không biết lúc nào chết vì thân xác này thật vô nghĩa
Trong đạo Phật nói đến vô thường và cái chết, mục đích là để hiểu rõ vô thường và cái chết là như thế nào, chứ không phải nói đến những điều tiêu cực khiến ta bi quan, chán nản. Ở đây hướng dẫn cách ta thực hành pháp nhìn nhận cuộc sống này và thay đổi cách suy nghĩ để thoát khỏi nỗi sợ hãi đó.
Chúng ta có được thân người quý báu nhờ tích lũy nhiều nhân thiện lành từ nhiều kiếp trước. Cho nên, muốn kiếp sau được tái sanh lên cõi người, chư thiên, niết bàn quả vị Phật, ở kiếp này ta phải tích lũy vô số thiện lành.
Trong cuộc sống có nhiều hoạt động, công việc và có những sở thích như xem phim, du lịch, nghe nhạc, mua sắm... Các giác quan phải hoạt động liên tục, mắt thấy, tai nghe... khiến tâm ta tán loạn. Tâm liên tục bị thu hút bởi các đối tượng bên ngoài như thế nên khó có thể nghĩ đến thời gian thực hành pháp. Cho nên, thực hành thiền về vô thường và cái chết nhắc nhở ta rằng thời gian là vô cùng quý giá và ta cần phải biết tận dụng thời gian quý giá đó để thực hành pháp thì mới có thể có được tái sinh tốt ở kiếp sau.
III) Tại thời điểm chết, chỉ có giáo pháp mới có thể giúp được (trang 522, quyển 1, Giải Thoát Trong Lòng Tay)
1) Tài sản không thể giúp bạn
Chúng ta có tích lũy vô số tài sản, tiền bạc, nhà cửa, xe cộ đi chăng nữa thì sau khi chết cũng không thể nào đem chúng theo, dù chỉ một đồng. Cho nên, tài sản không thể giúp gì được lúc chết, chỉ có thực hành pháp thiện mới bảo đảm giúp ta có được lợi lạc tái sanh cõi thiện lành.
2) Bạn bè thân quyến không thể giúp bạn
Ví dụ, một siêu sao nổi tiếng lúc sống có nhiều xe, họ hàng, người thân, bạn bè, quan hệ giao tiếp rộng rãi, được nhiều người yêu thích… nhưng đến lúc chết, không ai có thể đi theo chết chung với anh ta được. Cho nên, bạn bè thân quyến không thể giúp bạn.
3) Ngay cả thân thể vật lý này, cũng không thể giúp gì được
Tất cả chúng sinh trên thế giới đều như nhau, khi đến thời điểm chết thì thân thể vật lý bắt đầu tan rã dần, mọi thứ đều vô thường không thể đem theo lúc chết. Cho nên, tài sản, bạn bè thân quyến, thân thể vật lý của chính mình cũng không thể giúp gì được. Chỉ có thực hành pháp thiện lành mới đảm bảo giúp ta có được tái sinh cõi lành ở kiếp sau.
Vậy làm cách nào tích lũy nhân thiện lành? Chẳng hạn, khi thấy chúng sinh sắp bị giết, ta phát khởi tâm cứu lấy sự sống cho chúng hay nghĩ rằng giết hại chúng sinh khiến thân thể chúng sinh đau đớn, cướp lấy sự sống của chúng thì ta sẽ tạo ác nghiệp. Chúng ta phát tâm, nhắc nhở bản thân từ bỏ nghiệp sát sanh thì sẽ tích lũy được nhân thiện lành.
Trộm cắp nghĩa là lấy những thứ không được cho phép từ chủ nhân sẽ tích lũy ác nghiệp. Chúng ta nhắc nhở bản thân từ bỏ nghiệp trộm cắp thì sẽ tích lũy được nhân thiện lành.
Chúng ta có tượng Phật hoặc không có tượng Phật cũng không có vấn đề gì. Chúng ta có thể quán tưởng ở không gian phía trước có sự hiện diện của chư Phật và tụng kệ quy y nhiều lần thì sẽ tích lũy nhân thiện lành. Nếu có thời gian 10 phút, 30 phút, 1 tiếng tụng kệ quy y thì sẽ tích lũy năng lượng nhân thiện lành rất lớn, giúp ta nhận được gia trì từ Tam Bảo, có được tái sanh cõi thiện và cầu nguyện Tam Bảo cũng giúp ta thuận lợi, thành công trong công việc.
Chúng ta thường có thói quen cúng nước, hoa, hương nhang lên chư Phật hay dù chỉ cúng dường một nhánh hoa cũng tạo ra quả thiện lành vô lượng. Không nhất thiết phải mua hoa, có thể hái những bông hoa từ sân vườn của mình dâng cúng Tam Bảo hoặc không có bông hoa cũng không vấn đề gì. Chính yếu là tín tâm vững chắc của ta đối với Tam bảo sẽ tích lũy được vô lượng công đức. Không cần phải tụng kệ quy y có phát ra âm thanh lớn, điều quan trọng là có niềm tín tâm vững chắc đối với Tam Bảo.
Trong giao tiếp công việc với nhiều người, ta không cần thiết tụng kinh lớn tiếng để tránh sự khó chịu, không thoải mái. Điều quan trọng là ta có niềm tin vững chắc với Tam Bảo, nhớ tới công hạnh xưng tán chư Phật, cầu nguyện gia trì cho ta thành tựu công việc. Đây cũng là cách thực hành pháp trong tâm.
