Lamrim 2025
TUẦN 17 - NGÀY 30/08/2025
CHỦ ĐỀ: LỜI CẦU NGUYỆN BẢY PHẦN
(Tôn sư Khangser Rinpoche hướng dẫn)
1/ KÍNH LỄ (xem trang 309, quyển 1 Giải Thoát Trong Lòng Tay)
Sau khi quán tưởng có Ruộng Phước ở phía trước mặt, ta thực hành lời cầu nguyện 7 phần để tỏ lòng tôn kính lên Ruộng Phước. Phần thứ nhất là kính lễ. Nghĩa là ta lễ lạy Ruộng Phước đang ở trước mặt mình.
Thông thường khi đi chùa, ta hay lễ lạy trước tượng Phật. Ý nghĩa của việc lễ lạy là để nhận sự gia trì từ Đức Phật. Gia trì có 3 loại gồm gia trì từ thân, từ ý nghĩ và từ lời nói của Đức Phật. Để nhận gia trì từ thân, khẩu, ý của Đức Phật, ta thực hành lễ lạy trước Ruộng Phước.
Bây giờ Thầy hướng dẫn chúng ta cách thực hiện lễ lạy. Ta chắp tay theo cách Thầy đang làm trên màn hình. Đầu tiên, ta chắp 2 tay lại, 2 tay hơi cong cong, không ép sát lòng bàn tay vào nhau, sau đó chạm tay vào 3 điểm là trên đỉnh đầu, cổ và tim, tượng trưng cho việc tịnh hóa ác nghiệp trên thân, khẩu, ý của mình.
Có 2 cách lễ lạy gồm lạy ngắn và lạy dài. Cách lạy nào cũng rất tốt cho cơ thể của mình.
Đầu tiên, Thầy sẽ hướng dẫn ý nghĩa của lễ lạy. Lễ lạy giúp ta tịnh hóa các ác nghiệp trên thân, khẩu, ý của mình. Tịnh hóa có nghĩa là làm sạch. Lễ lạy là làm sạch mọi điều xấu trên thâu, khẩu, ý của mình. Ta lễ lạy bằng cách chạm tay ở 3 điểm trên đỉnh đầu, cổ và tim, tượng trưng cho việc tịnh hóa ác nghiệp trên thân, khẩu, ý của mình. Khi đang đứng, chúng ta làm giống như Thầy, tức 2 tay chắp lại và chạm vào 3 điểm trên đỉnh đầu, cổ và ở trước ngực. Khi chạm vào 3 điểm này, ta nghĩ rằng điều đó giúp ta tịnh hóa ác nghiệp trên thân, khẩu, ý và đồng thời ta cũng nhận được gia trì từ thân, khẩu, ý của Đức Phật.
Lưu ý là khi chắp tay, 2 tay không áp sát lại mà để một khoảng hở ở giữa, 2 đầu ngón cái chạm vào nhau và đưa vào trong lòng bàn tay, giống như ta đang cầm một viên ngọc quý giá ở giữa lòng bàn tay của mình. Cách lạy này cũng giúp ta nhận được nhiều năng lượng tích cực. Vì 3 điểm mà ta chạm trên đỉnh đầu, cổ và ở trước ngực là 3 điểm năng lượng rất nhạy cảm trên cơ thể. Đây là 3 trong số 5 điểm năng lượng trên cơ thể của mình.
Khi ta thử chạm tay vào trên đỉnh đầu sẽ thấy phần này hơi thỏm xuống và hơi mềm, đó là điểm năng lượng rất quan trọng trên cơ thể. Nếu ta ấn mạnh sẽ có cảm giác hơi bị đau. Khi một người chết hẳn, lúc đó tâm thức rời khỏi cơ thể, ta sẽ thấy trên đỉnh đầu của người đó có chất lỏng chảy ra. Đó là dấu hiệu cho thấy người đó đã chết hoàn toàn.
Trên đỉnh đầu có điểm năng lượng rất mạnh. Ta có thể trải nghiệm bằng cách cọ xát 2 lòng bàn tay cho ấm lên, sau đó để nhẹ trên cổ. Lưu ý là không chạm tay vào cổ mà để cách cổ một khoảng hở và nghĩ rằng có ánh sáng trắng chiếu vào cổ và cổ mình đang hấp thu năng lượng tích cực từ hơi ấm trên bàn tay. Tương tự, ta để bàn tay trên đỉnh đầu của mình, không chạm vào mà để cách một khoảng hở và nghĩ rằng có năng lượng tích cực đang được hấp thu trên đỉnh đầu của mình.
Ta cũng làm giống như vậy, cọ xát lòng bàn tay cho ấm lên và để sát gò má, chứ không chạm vào, nghĩ rằng gò má đang hấp thu năng lượng tích cực từ hơi ấm trên lòng bàn tay. Ta kiểm tra xem trên má, trên đỉnh đầu, trên cổ thì điểm nào trải nghiệm năng lượng nhiều hơn? Ta sẽ thấy mình trải nghiệm năng lượng ở trên đỉnh đầu và trên cổ nhiều hơn so với trên gò má. Ngay cả lúc thiền ta cũng dễ dàng cảm nhận được như vậy. Nếu muốn cảm nhận được sự khác biệt, ta có thể làm thí nghiệm nho nhỏ này ở nhà.
Ở đây Thầy chỉ nói sơ về các điểm năng lượng trên cơ thể. Sau này nếu chúng ta có học lên lớp Kim Cương Thừa thì sẽ được học cách quan sát năng lượng tích cực trên cơ thể và thêm nữa, sẽ được học cách điều khiển các dòng năng lượng trên cơ thể của mình.
Khi nghĩ nhận sự gia trì từ Đức Phật thì hãy nghĩ ta nhận gia trì từ thân, khẩu, ý của Phật thông qua 3 điểm trên đỉnh đầu, cổ và ở trước ngực. Đó là những điểm dễ dàng nhận được sự gia trì từ Đức Phật.
Bây giờ Thầy thực hiện động tác lễ lạy một lần nữa. Sau khi chạm tay vào 3 điểm trên cơ thể, ta thả người lạy xuống. Có 2 cách lạy: lạy ngắn và lạy dài. Hôm nay Thầy hướng dẫn cách lạy ngắn. Như Thầy vừa làm, tay chạm vào 3 điểm là trên đỉnh đầu, cổ và ở trước ngực, sau đó quỳ 2 đầu gối xuống, chạm 2 lòng bàn tay xuống đất, trán cũng chạm xuống đất. Tổng cộng có 5 điểm cần chạm xuống đất là 2 đầu gối, 2 lòng bàn tay và trán.
Thầy hướng dẫn động tác lễ lạy một lần nữa. Đầu tiên, chạm tay vào 3 điểm trên cơ thể và nghĩ rằng ta nhận sự gia trì từ thân, khẩu, ý của Đức Phật. Sau đó, quỳ xuống, chạm 2 tay xuống đất và cúi gập đầu chạm trán xuống đất, nghĩ rằng ta đang bày tỏ lòng kính trọng chân thành nhất đối với Ruộng Phước ở phía trước mặt, sau đó đứng lên.
(Đạo tràng yêu cầu Rinpoche thực hiện động tác lễ lạy một lần nữa)
Thầy nói rằng nếu có ai trong chúng ta sang đây (Rinpoche đang ở Mông Cổ) cầm camera giúp Thầy thì Thầy sẽ thoải mái làm mẫu cho chúng ta xem (Rinpoche cười).
Thầy kể rằng một dịp nọ em họ của Thầy hỏi rằng: “Nếu trong đời này, Rinpche không xuất gia thì có muốn làm nghề nào khác không?” Khi đó, Thầy trả lời rằng Thầy muốn làm diễn viên. Cho nên, nếu ai đó cầm camera giúp Thầy thì Thầy rất tự nhiên, thoải mái, chứ không ngại gì. Thầy muốn làm diễn viên, nhưng bây giờ lại đi tu và giảng pháp (Rinpoche cười).
Thầy vừa hướng dẫn cách lạy ngắn. Thầy nói rằng lạy Phật là để tỏ lòng kính trọng với Ruộng Phước, chứ không cần lạy đếm cho đủ số. Nếu ai đó nói với chúng ta rằng cần lạy đủ 100.000 lần, đó là suy nghĩ rất sai lầm. Vì lạy không phải là để đếm số mà là để nhận gia trì từ Đức Phật và tỏ lòng kính trọng đối với Đức Phật. Quan trọng không phải là số lần mà là lạy đúng cách. Khi lạy, ta muốn lạy bao nhiêu lần cũng được, 1 lần, 2 lần hay 3 lần tùy vào sự thuận tiện của mình. Tuy nhiên, nếu đã phát tâm muốn lạy Phật thì hãy lạy cho đúng cách. Mục đích của việc lễ lạy Phật là tịnh hóa ác nghiệp trên thân, khẩu, ý của mình và nhận gia trì từ thân, khẩu, ý của Đức Phật.
2/ CÚNG DƯỜNG (xem trang 314, quyển 1)
Chúng ta có thể cúng dường nước hoặc bất kỳ món lễ vật nào lên Đức Phật. Chúng ta cũng có thể cúng dường các món thực phẩm trước khi ăn. Cụ thể, trước khi ăn, hãy cúng dường món ăn đó lên Đức Phật và cầu nguyện sự gia trì của Đức Phật vào thực phẩm của mình, sau đó hãy ăn. Hay ở nhà có gạo, trước khi lấy gạo đó nấu cơm, ta hãy cúng dường lên Đức Phật và cầu nguyện sự gia trì của Đức Phật, sau đó mới dùng gạo đó nấu cơm cho gia đình ăn.
Có một điều quan trọng cần phải làm. Chúng ta hãy làm một thử nghiệm: đặt 2 chậu hoa giống hệt nhau để cùng một nơi, mỗi ngày tưới cùng một lượng nước, vào cùng một thời điểm. Tất cả mọi thứ đều như nhau đối với 2 chậu hoa này, điểm khác biệt duy nhất là một chậu được tưới bằng nước thường, một chậu được tưới bằng nước cúng dường lên Đức Phật. Chúng ta hãy xem sau 2 tuần, 2 chậu hoa sinh trưởng có khác nhau không.
Trong các lớp Lamrim, Thầy đều nói các học trò làm thí nghiệm như vậy. Các học viên thực hiện thí nghiệm này đều nói rằng hoa được tưới bằng nước cúng Phật sống lâu hơn, tươi tốt hơn so với hoa được tưới bằng nước thường. Nếu nước cúng Phật giúp hoa sinh trưởng tốt hơn so với nước thường thì nước cúng Phật đó chắc chắn sẽ tốt cho cơ thể của mình. Vì cơ thể của mình và cây hoa đều là thực thể sống nên nước cúng lên Đức Phật tốt cho cây hoa thì cũng sẽ tốt cho cơ thể của mình.
Chúng ta thường hay nói về thức ăn lành mạnh, dinh dưỡng. Thức ăn lành mạnh nhất là thức ăn có mang năng lượng tích cực. Ta có thể cúng dường thức ăn lên Phật để nhờ sự gia trì của Đức Phật giúp chuyển hóa thức ăn thành thực phẩm có mang năng lượng tích cực, có lợi cho cơ thể của mình.
Nếu chúng ta có muốn làm thí nghiệm này thì thực hành trong 2 tuần, cứ cách 3 ngày chụp ảnh 2 chậu hoa để xem tiến độ như thế nào, sau đó gửi ảnh cho Dipkar. Thầy biết rằng khi Thầy nói như vậy, chắc chỉ vài người làm thí nghiệm này, đa số sẽ không làm. Khi tự tay mình làm và thấy được sự khác biệt thì chúng ta mới có được sự nhìn nhận sâu sắc.
Hãy quay lại với chuyện cúng dường. Có 3 loại cúng dường. Loại cúng dường thứ nhất là cúng dường bên ngoài. Cúng dường các lễ vật bên ngoài gọi là cúng dường bên ngoài như ta hay cúng dường nước, hoa… lên Đức Phật.
Khi cúng hoa lên Đức Phật, có bao giờ ta suy nghĩ Phật thích nhất hoa nào hay không? Hay khi cúng thực phẩm lên Đức Phật, ta có nghĩ Phật thích nhất món ăn nào hay không? Nếu ta cứ cúng hoa, nghĩ rằng Phật thích hoa, nhưng thực ra nhiều khi Phật đã chán hoa. Vì hơn 2.500 năm nay ai cũng cúng dường hoa lên Đức Phật, Phật đã thấy đủ các loại hoa nên chắc cũng chán hoa rồi. Riêng cá nhân của Thầy, thỉnh thoảng cũng có người này người kia tặng hoa cho Thầy. Bản thân Thầy cũng không biết làm gì với hoa người khác tặng, ném đi cũng không được, ăn cũng không được. Cho nên, Đức Phật cũng như vậy. Hơn 2.500 năm các học trò đều cúng hoa lên Đức Phật, chắc Đức Phật nhìn thấy hoa cũng chán rồi (Rinpoche cười).
Nếu bây giờ cúng dường thức ăn lên Đức Phật, ta có nghĩ Đức Phật thích món gì nhất không? Thầy vẫn hay nói rằng chúng ta thích nhất món gì thì Phật thích món đó. Cho nên, nếu ta có ăn gà thì có thể cúng gà lên Đức Phật. Nếu ta uống bia thì cũng có thể cúng bia lên Đức Phật. Ít nhất ta cúng bia cho Phật trước khi uống thì bia đó có sự gia trì của Đức Phật nên chắc chắn sẽ tốt hơn là uống bia mà không có sự gia trì. Chúng ta đừng nhầm lẫn ý của Thầy, Thầy không phải khuyến khích mình uống bia rồi cúng dường lên Đức Phật để nhận gia trì.
Hiện tại Thầy đang ở Mông Cổ. Hôm qua có một người phụ nữ là chủ một doanh nghiệp bán rượu đến nhờ thầy cầu nguyện để công ty rượu của cô ấy làm ăn phát đạt. Khi Thầy hỏi rượu cô ấy bán có bao nhiêu phần trăm nồng độ cồn thì cô ấy nói rằng rượu của cô ấy có tới 39% nồng độ cồn. Lúc đó, Thầy bảo với cô ấy rằng làm sao Thầy cầu nguyện cho doanh nghiệp rượu của cô ấy làm ăn phát đạt, trong khi Thầy vẫn luôn khuyên học trò cố gắng bỏ rượu vì rượu không tốt cho sức khỏe.
Cô ấy đi cùng với con gái. Lúc này con gái của cô ấy tranh luận với Thầy, cố gắng thuyết phục Thầy rằng rượu không có hại cho sức khỏe nhiều như người ta vẫn nói. Lúc đó Thầy mới nói rằng Thầy có làm việc trong một số dự án nghiên cứu với các bệnh viện về việc thiền mang lại lợi ích cho cơ thể như thế nào thì bây giờ cô ấy lại thuyết phục Thầy rằng rượu không có hại cho sức khỏe.
Lúc ấy người phụ nữ đó mới hỏi Thầy rằng cô ấy phải gì với công ty rượu của mình. Thầy bảo rằng Thầy không thể khuyên người khác bỏ việc, bỏ công ty vì họ sẽ lấy gì để nuôi sống gia đình. Thầy nói rằng nếu công ty làm ăn có lợi nhuận thì hãy trích một phần lợi nhuận để giúp những người thực sự khó khăn, những người bệnh tật do rượu.
Trong trường hợp ta phải uống bia rượu, trước khi uống, hãy cúng dường lên Đức Phật để có được gia trì từ Đức Phật. Biết đâu được Phật lại thích bia hơn là Coca-Cola (Rinpoche cười).
Nếu Thầy nói rằng chúng ta phải bỏ hẳn bia rượu, rất nhiều người sẽ khó làm được chuyện đó. Trong trường hợp bắt buộc phải uống bia rượu thì trước khi uống, hãy cúng dường lên Đức Phật. Vì uống bia có gia trì của Đức Phật vẫn tốt hơn là uống bia mà không có gia trì. Trong gia đình, nếu có uống bia, đừng uống trước mặt trẻ con. Thầy từng nói, nếu muốn uống bia thì có thể vào nhà vệ sinh để uống. Bản thân Thầy cũng thích uống Coca-Cola không đường nhưng Thầy không uống trước mặt trẻ con, vì sợ chúng bị ảnh hưởng thói quen xấu.
Khi có thực phẩm, chúng ta cứ cúng dường lên Đức Phật, mà không cần phải lo nghĩ Phật có thích hay không. Khi cúng dường như vậy, ta thỉnh cầu Đức Phật hãy gia trì cho phần thực phẩm đó của mình. Khi ta cúng dường lên Phật thì chắc chắn Phật sẽ thích thôi vì món đó miễn phí, Phật đâu phải trả tiền. Lần trước có đợt các học trò Dipkar sang nhập thất ở Tu viện của Thầy tại Nepal. Vì tu viện tài trợ bữa ăn cho tất cả mọi người trong suốt các ngày nhập thất, Thầy nói rằng, đã là tài trợ thì không ai được phàn nàn thức ăn ngon hay dở, chứ nếu mọi người trả tiền cho bữa ăn, họ sẽ phàn nàn (Rinpoche cười).
Khi cúng dường thực phẩm lên Đức Phật, thực phẩm đó sẽ có được sự gia trì của Đức Phật, giúp chuyển hóa năng lượng trong thức ăn thành năng lượng tích cực, có lợi cho cơ thể. Thỉnh thoảng ta thích ăn thức ăn có dinh dưỡng, tươi sạch, nhưng chưa chắc năng lượng trong thức ăn đó thực sự tốt cho cơ thể của mình. Cho nên, trước khi dùng món gì, hãy cúng dường lên Đức Phật và thỉnh cầu Đức Phật gia trì cho món ăn đó của mình.
Chúng ta có thể làm thí nghiệm trên 2 cây hoa như Thầy vừa hướng dẫn. Khi chúng ta tự tay làm thí nghiệm, tự trải nghiệm và thấy được hiệu quả thì niềm tin sẽ càng lớn.
Thầy vừa hướng dẫn xong phần cúng dường bên ngoài. Bây giờ Thầy hướng dẫn cúng dường bên trong, tức là cúng dường bằng tâm của mình. Nghĩa là ta muốn cúng dường món gì thì nghĩ ra ở trong tâm, rồi dâng lên cúng dường cho Đức Phật. Ta có thể nghĩ ra có rất nhiều hoa, rất nhiều thực phẩm, muốn cúng dường món nào, cứ nghĩ món đó ở trong tâm và cúng dường lên Đức Phật.
Vậy loại cúng dường bên trong tốt nhất là gì? Đó là ta có ghét ai thì hãy nghĩ đến người đó và cúng người đó lên Đức Phật, xin Phật gia trì cho người này trở nên tốt hơn, tử tế hơn. Bất cứ khi nào nghĩ đến những người mà ta không thích, lập tức ta phát khởi những cảm xúc tiêu cực như tức giận, không vui… Cho nên, từ nay về sau, hễ những ai mà mình không thích hiện lên trong tâm thì cứ cúng dường người đó lên Đức Phật. Khi đó, ta sẽ không còn mang cảm xúc phiền não đó nữa.
Khi nghĩ đến những người từng gây khó khăn cho mình trong quá khứ, nhớ đến những chuyện họ đã làm tổn thương mình, việc đó sẽ càng khiến mình thấy khó chịu hơn, tức giận hơn. Sự khó chịu, tức giận đó chỉ càng khiến mình thêm tổn thương, chứ không làm tổn thương người mà mình ghét. Ngay lúc đó, hãy cúng dường người đó lên Đức Phật và xin Phật gia trì cho người này trở nên tử tế hơn, từ bi hơn. Làm như thế, tâm sẽ không còn bị dằn vặt bởi các phiền não, cảm xúc tiêu cực đó nữa.
Khi nghĩ đến người mà mình không thích, ta lại tức giận. Cơn giận chỉ khiến mình cảm thấy tồi tệ hơn, chứ cơn giận đó không hề làm tổn hại người kia. Cho nên, thỉnh thoảng có những gương mặt nào mà mình không thích hiện lên trong tâm trí thì hãy cúng dường những người này lên Đức Phật.
Thầy biết rằng trong số chúng ta có những người làm cha làm mẹ nên dĩ nhiên rất lo lắng cho con cái của mình. Khi nào trong tâm có nỗi lo về con cái, hãy cúng dường con lên Đức Phật và xin Phật gia trì, bảo vệ cho con mình. Những lúc lo lắng, ta hãy thực hành như vậy.
Điều quan trọng nhất là khi cúng dường người không ưa, không thích lên Đức Phật, ta không cần quan tâm đến việc Đức Phật có gia trì cho người đó trở nên tử tế hơn hay không. Ta chỉ cần quan tâm là việc cúng dường người đó lên Đức Phật sẽ khiến cho tâm mình nhẹ nhàng, thanh thản.
Nếu có cúng dường ai lên Đức Phật, ta không nhất thiết gọi cho người đó và nói rằng “Tôi vừa cúng dường anh lên Đức Phật”. Có một câu nói rất hay như thế này: gương mặt nào ta nhớ đến đầu tiên lúc mới thức dậy và gương mặt nào ta nhớ đến cuối cùng trước khi đi ngủ thì người đó chính là nguồn gốc của những hạnh phúc của mình hoặc người đó chính là nguồn gốc của những đau khổ của mình. Nếu gương mặt hiện lên trong tâm thức của mình là nguồn gốc của những đau khổ của mình thì hãy cúng dường người đó lên Đức Phật.
