Lamrim 2024
TUẦN 54 – NGÀY 14/09/2025
CHỦ ĐỀ: 12 CHI PHẦN NHÂN DUYÊN (tiếp theo)
(Geshe Lharampa Gedun Zopa hướng dẫn)
Chúng ta đã học nhiều phần trong Lamrim một thời gian dài nhưng điều quan trọng là cần phải thực hành và biết phương pháp tư duy, phân tích. Khi hiểu nội dung sẽ giúp ta biết được làm cách nào có được tái sinh kiếp người và đạt được Phật quả. Chúng ta thường tụng đọc với tín tâm xin Tam Bảo ban gia trì cho mình, chứ chưa thật hiểu về ý nghĩa trong giáo lý đạo Phật. Cho nên, chúng ta cần tìm hiểu về ý nghĩa nội dung nào trong Lamrim thì hãy ghi chú lưu ý nội dung đó và áp dụng thực hành.
Chúng ta đã học đến 12 mắt xích duyên sinh, nói về sự nương tựa vào nhau mà sinh khởi. Do vô minh có mặt nên những mắc xích còn lại có mặt. Do đoạn diệt hết vô minh thì những mắc xích còn lại cũng sẽ hoàn toàn đoạn diệt. Chúng ta học về việc chúng sinh sinh ra rồi chết đi trong luân hồi như thế nào. Nếu hiểu rõ về 12 mắt xích duyên sinh, chúng ta sẽ tìm ra phương pháp với mong muốn giải thoát khỏi luân hồi.
Trước tiên, cần phải tìm hiểu ý nghĩa nội dung sẽ giúp ích rất nhiều cho mình. Thầy sẽ tiếp tục hướng dẫn bài học và sẽ dành 15 phút cuối cho học viên đặt câu hỏi nếu vẫn không hiểu rõ bài học hôm nay.
Ví dụ, khi gieo hạt giống ở mảnh ruộng được tưới nước, chăm sóc hằng ngày thì dần dần hạt giống sẽ phát triển. Tương tự, 12 mắt xích duyên sinh là gì? Trong 6 cõi luân hồi gồm cõi người, phi thiên, thiên, địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh, làm thế nào nhận biết nguyên nhân nào tác động khiến chúng ta tái sinh vào trong 6 cõi? Khi ta có được thân người to lớn thì nhân nào giúp ta có được thân người phát triển như vậy?
Trước tiên, cần biết 12 mắc xích duyên sinh gồm Vô minh - Hành (nghiệp đi tái sinh) - Thức (tâm thức chứa nghiệp) - Danh sắc - Lục nhập - Xúc - Thọ - Ái - Thủ - Hữu - Sinh - Lão tử. Chúng ta nên ghi chú, tô đậm trong sách (trang 89, quyển 2 Giải Thoát Trong Lòng Tay).
12 mắc xích duyên sinh gồm có 6 nhân và 6 quả. Ví dụ, khi thân người được hình thành thì không tự nhiên cao lớn liền. Đầu tiên, tâm thức (tâm thức chứa nghiệp) đi vào khi tinh cha huyết mẹ tiếp xúc với nhau, được hình thành trong tử cung của người mẹ và sau đó được người mẹ sinh ra.
6 nhân gồm Vô minh, Hành, Thức, Ái, Thủ, Hữu. Như kiếp này ta có được thân người mới là nhờ vào 6 nhân đã tác động vận hành xong ở kiếp trước cõi thân trung ấm.
6 quả gồm Danh sắc, Lục nhập (6 căn), Xúc, Thọ, Sanh, Lão tử.
Mắc xích thứ 4: Danh sắc
Khi 6 nhân hoạt động xong thì đã chấm dứt ở kiếp trước, nghĩa là đã chấm dứt ở cõi thân trung ấm. Như vậy, Danh sắc, Lục nhập, Xúc có từ đâu? Là từ tâm thức nhập vào khi tinh cha huyết mẹ tiếp xúc với nhau. Lúc này có được tái sinh sự sống mới ở kiếp người chính là Danh sắc (ngũ uẩn) và được hình thành trong tử cung của người mẹ, từ hợp tử, phôi thai (lúc này chưa hình thành mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý) và thai nhi phát triển dần dần hoàn thiện đến tháng thứ 9.
Cho nên, lúc này 6 quả bắt đầu từ Danh sắc phát triển phụ thuộc theo từng giai đoạn Lục nhập, Xúc, Thọ, Sanh, Lão tử.
Mắc xích thứ 5: Lục nhập
Khi Danh sắc được hình thành trong tử cung của người mẹ và dần dần phát triển hình thành nên 6 căn (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý) nhưng lúc này 6 căn vẫn chưa hoạt động vì chưa có tiếp xúc với đối tượng bên ngoài nên lúc này chưa có sự hình thành 6 trần, 6 thức. Khi người mẹ sinh thai nhi ra ngoài thì lúc này mới có sự tiếp xúc giữa con người và thế giới bên ngoài (sắc, âm thanh, mùi hương, mùi vị, chạm xúc, pháp).
Điều quan trọng là phải đọc sách để hiểu nội dung, ghi chú, tư duy phân tích và thực hành. Nếu ta hiểu rõ về nội dung, cách thực hành thì không cần phải hỏi người khác, mình có thể tự thực hành thiền. Chúng ta đang học Lamrim, một bộ luận rất đáng trân quý nên hãy cố gắng tiếp tục học, rồi dần dần sẽ hiểu rõ ý nghĩa của Lamrim. Điều này có lợi ích rất lớn cho mình.
