2014
Khangser Rinpoche trò chuyện với học sinh tại Hà Nội, ngày 11/02/2014.
Khangser Rinpoche Trò Chuyện với Học Sinh
Hà Nội, ngày 11/02/2014
Đầu tiên, tôi gửi lời chào đến tất cả các bạn!
Tôi rất vui vì có được cơ hội nói chuyện với tất cả các bạn. Hôm nay, thực sự tôi cũng không biết mình phải nói gì. Tuy nhiên, khi gặp các bạn thì tôi bỗng nghĩ ngay rằng, độ tuổi của các bạn thật sự chính là bước khởi đầu của tương lai. Ở độ tuổi này, các bạn không chỉ xây dựng được tương lai cho chính bản thân mình mà còn có thể xây dựng được tương lai cho cả xã hội. Trong cuộc sống có một điều các bạn nên biết rõ, đó là giáo dục vô cùng quan trọng đối với tất cả mọi người. Tuy nhiên, bên cạnh giáo dục cũng còn những điều khác rất quan trọng, đó là trí thông minh. Trí thông minh ở đây có nghĩa là các bạn sử dụng nền tảng giáo dục đó như thế nào để áp dụng vào cuộc sống của mình. Các bạn cũng biết rằng trong xã hội ngày nay, có nhiều người đã gây ra rất nhiều khó khăn, rắc rối cho thế giới, nhưng họ lại đều là những người đã được giáo dục tốt. Vấn đề ở đây là họ đã không có trí thông minh để có thể áp dụng nền tảng giáo dục của họ một cách đúng đắn. Do đó, điều quan trọng ở đây là bên cạnh nền tảng giáo dục đã có, các bạn cần phải hiểu, cần khôn ngoan trong việc áp dụng những điều mình đã học từ trường lớp để giúp đỡ người khác, giúp đỡ cộng đồng, giúp đỡ xã hội; và chúng ta cũng cần sự động viên và khuyến khích để làm những điều đó. Hồi ở độ tuổi của các bạn, tôi không được học ở một ngôi trường thông thường như các bạn mà tôi phải học trong tu viện. Ở tu viện, điều đầu tiên các vị thầy dạy tôi đó là tôi phải sống vì lợi ích của người khác. Khi vào tu viện học, nếu nhớ không lầm thì lúc đó tôi khoảng năm hay sáu tuổi. Lúc đó, tôi được các thầy dạy rằng mình phải sống vì lợi ích của người khác. Tôi vẫn nhớ lúc ở tu viện, khi còn là một đứa trẻ thì tôi rất thích chơi game. Trong tu viện, một số trò chơi được phép chơi, còn một số trò khác thì không được phép. Tôi thường trốn đi chơi bóng rổ. Hôm nay tôi lại được dịp ngồi trong sân bóng rổ như thế này, đây chính là trò chơi mà tôi thích nhất. Khi còn nhỏ, tôi thường trốn tu viện để đi chơi bóng rổ. Khi có dịp đi đến các nước khác, tôi cũng thường thích ngắm nhìn những đứa trẻ chơi bóng rổ với nhau. Khi học trong tu viện thì các vị thầy thường dạy tôi rằng những điều tôi được học ở đây không chỉ dành riêng để xây dựng sự nghiệp cho bản thân mình, mà tôi cần phải áp dụng những điều đó để giúp ích cho người khác, để mang lại niềm vui và hạnh phúc cho người khác. Những điều đó rất mạnh mẽ trong tâm tôi. Đó mới chính là mục đích thực sự. Khi còn nhỏ, tôi vẫn luôn được học rằng mình phải dùng kiến thức của bản thân để giúp đỡ người khác, phải sống vì mọi người. Do vậy, như chúng ta, được đi học và được giáo dục tại trường lớp rất quan trọng. Tuy nhiên, quan trọng hơn nữa chính là cách thức chúng ta sử dụng những tri thức ấy, những điều mà mình tiếp thu được từ trường học, để tạo dựng một cuộc sống tốt đẹp, mang lại hạnh phúc và lợi ích cho người khác. Đây chính là điều quan trọng thứ hai.
Ở tu viện chúng tôi có một ngôi trường và ở đó có một vị tu sĩ nhỏ tuổi. Tôi đã hỏi vị tu sĩ nhỏ tuổi đó một câu “Hai cộng hai bằng bao nhiêu?” Vị đó trả lời tôi “Bằng bốn.” Khi đó, tôi hỏi tiếp “Tại sao hai cộng hai bằng bốn?” thì vị tu sĩ nhỏ mới trả lời rằng cậu không biết lý do tại sao. Lúc đó, tôi mới nói với cậu ấy rằng đây là một câu hỏi rất là quan trọng và sâu sắc nên hãy đến trường hỏi bạn bè lý do vì sao hai cộng hai bằng bốn. Sau đó vài ngày, tôi gặp lại vị tu sĩ nhỏ và hỏi rằng cậu ấy có câu trả lời cho câu hỏi “Tại sao hai cộng hai bằng bốn?” hay chưa, thì vị tu sĩ nhỏ nói rằng vẫn chưa có câu trả lời. Tôi mới hỏi cậu đã hỏi các bạn của mình chưa thì cậu nói rằng đã hỏi tất cả bạn học trong lớp của mình rồi. Vị tu sĩ nhỏ nói rằng tất cả bạn của cậu đều hỏi ai đã đặt ra một câu hỏi ngớ ngẩn đến vậy, người đặt ra câu hỏi đó có lẽ bị điên! Tương tự như vậy, trong cuộc sống có rất nhiều điều chúng ta biết được mà không đến từ trường học. Có rất nhiều điều chúng ta học được bên ngoài mái trường, từ chính trải nghiệm của bản thân mình trong cuộc sống. Trường học chỉ có thể đưa ra cho ta những chỉ dẫn, nhưng đối với kinh nghiệm thì chúng ta cần phải tự thân học hỏi trong đời sống rất nhiều. Do đó, giống như câu hỏi mà tôi đã đặt ra cho vị tu sĩ nhỏ tuổi và cậu ấy đã không trả lời được. Cậu ấy không thể tìm được câu trả lời từ trường học, mà chỉ có thể tự mình cố gắng tìm hiểu mà thôi. Trường học không mang lại cho chúng ta tất cả tri thức, có rất nhiều điều chúng ta phải tự học hỏi trong cuộc sống. Do vậy, bên cạnh tri thức hay nền giáo dục hiện đại, những thứ mà chúng ta tiếp thu được từ trường học, còn một thứ nữa chính là sự thông minh, là cách thức vận dụng kiến thức một cách đúng đắn vào đời sống và mang lại lợi ích cho người khác. Đối với điều này, chính các bạn phải học hỏi dựa vào bản thân mình.
Để có được sự thông minh và biết cách áp dụng những kiến thức hiện đại vào cuộc sống hàng ngày thì chúng ta cần phải biết vài điều. Nếu chúng ta muốn sử dụng kiến thức của mình một cách đúng đắn để giúp đỡ người khác thì điều đầu tiên và quan trọng nhất là sự tự tin. Vào năm học đầu tiên ở tu viện, tôi đã gần như thi rớt. Theo thang điểm quy định của tu viện, phải đạt được tối thiểu 33 điểm trên 100 điểm thì mới đậu, năm ấy tôi chỉ có thể đạt được đúng 33 điểm. Tôi đã suýt rớt kì thi đó. Tôi đã thi rớt rất nhiều môn học. Tôi đã thi rớt văn phạm, tiếng Anh tôi cũng thi rớt, rất nhiều môn rớt, chỉ có môn triết học là tôi đạt đúng 33 điểm. Tuy nhiên lúc đó tôi đã không mất hy vọng, tôi nghĩ rằng mình có thể làm được gì đó với môn triết học. Tôi thực sự có thể phát huy với môn triết học. Tôi có niềm tin đó. Lúc ấy, tôi vẫn chỉ là một đứa trẻ. Rồi với sự cố gắng đó thì đến năm 2002, tôi đã hoàn tất kì thi của mình và đưa ra được một tư tưởng mới trong triết học Phật giáo. Tư tưởng ấy rất quan trọng vào thời điểm đó, và tôi đã được vinh danh là người đạt điểm cao nhất trong số những người đỗ cao của kì thi năm đó. Do đó, khi các bạn muốn làm những điều tốt đẹp hơn thì hãy tự tin rằng mình hoàn toàn có thể thực hiện được, chứ không phải chỉ nghe theo những gì người khác nói, đây là điều vô cùng quan trọng. Do đó, tôi sẽ luôn cầu nguyện cho các bạn có được sự tự tin để có thể hoàn thiện bản thân và có thể khôn ngoan sử dụng kiến thức của mình cho những mục tiêu đúng đắn.
Cám ơn tất cả các bạn!
HỎI––ĐÁP
Nếu các bạn không có câu hỏi thì tôi có một câu hỏi rất quan trọng nhé! [Rinpoche cười] Bạn nào chơi được bóng rổ thì có thể giơ tay lên không? Ồ, tôi ước nếu có thời gian thì tôi có thể chơi bóng rổ cùng các bạn. [Rinpoche cười]
Hỏi: Cho con hỏi, hạnh phúc có nghĩa là như thế nào ạ?
Rinpoche: Em đã hỏi tôi một câu hỏi rất khó. Trong cuộc sống của tôi, tôi đã đi rất nhiều nơi và có rất nhiều cuộc nói chuyện. Hầu hết những buổi nói chuyện đó tôi đều nói về “Làm sao để có được cuộc sống hạnh phúc,” “Làm thế nào để đạt được hạnh phúc,” nói rất nhiều về hạnh phúc, nhưng chưa bao giờ tôi nói hạnh phúc nghĩa là gì [Rinpoche cười]. Nhưng nói chung, tôi nghĩ rằng nếu chúng ta cảm thấy cuộc sống của mình đã đầy đủ, chúng ta cảm thấy hài lòng, vui vẻ, bình an trong lòng thì đó chính là hạnh phúc. Để có được ba điều này, tôi nghĩ rằng chúng ta cần tình thương yêu. Qua tình thương yêu, chúng ta sẽ hài lòng, mãn nguyện và bình an trong lòng, tất cả những điều này đều mang lại hạnh phúc. Tất cả mọi người đều muốn có hạnh phúc. Để đạt được hạnh phúc thì có rất nhiều cách, có một số người đạt được, nhưng một số thì không có hạnh phúc. Có những người cảm nhận mình hạnh phúc nhưng thực tế họ lại không có hạnh phúc. Để biết mình có hạnh phúc hay không, bạn hãy nhìn vào tâm chính mình xem nó có đang thoải mái hay không. Nếu tinh thần chúng ta không thoải mái thì phải có điều gì đó bất ổn đang xảy ra, và điều đó cho thấy rằng mình chưa được hạnh phúc. Để có được hạnh phúc trong cuộc sống này, tôi nghĩ giáo dục đóng vai trò rất quan trọng. Trong cuộc sống, nếu chúng ta biết mang đến cho người khác những điều tốt đẹp thì đó chính là một yếu tố mang hạnh phúc đến cho chúng ta. Nói thật với các bạn, tôi nghĩ tôi cũng không thể định nghĩa chắc chắn hạnh phúc là gì, nhưng điều rất chắc chắn là tôi biết cách để có được hạnh phúc.
Cảm ơn tất cả các bạn!
*Ban Biên Tập Dipkar Việt Nam dịch và hiệu đính lần thứ nhất @ 18/03/2014.
