Lamrim 2025
TUẦN 19 - NGÀY 13/09/2025
CHỦ ĐỀ: LỜI CẦU NGUYỆN BẢY PHẦN (tiếp theo)
(Tôn sư Khangser Rinpoche hướng dẫn)
I/ KÍNH LỄ
II/ CÚNG DƯỜNG
III/ SÁM HỐI TỘI LỖI (xem trang 326, quyển 1 Giải Thoát Trong Lòng Tay)
- Về phần thực hành sám hối tội lỗi, có một số điểm quan trọng. Tội lỗi ở đây là tất cả những việc xấu, việc ác mình phạm phải trước đây và ta cần phải sám hối những việc làm xấu này. Thực hành sám hối có chức năng giúp ta tịnh hóa các ác nghiệp, những việc xấu đã làm và điều chỉnh lại các thói quen xấu để trở nên tốt hơn.
- Một phương pháp sám hối hữu hiệu cần đầy đủ 4 năng lực: năng lực “ân hận”, năng lực “nền tảng”, năng lực “áp dụng mọi cách giải tội”, năng lực “tự chế” (xem trang 332, quyển 1).
1/ Năng lực “ân hận”:
Ân hận có nghĩa là ta đã từng làm những việc xấu trong quá khứ, bây giờ ta hiểu rõ đó là những việc xấu, cho ra kết quả xấu, khiến ta cảm thấy tồi tệ và hối hận. Cho nên, đầu tiên, ta cần phải biết ân hận về những việc xấu đã làm cũng như những thói quen xấu mình đang có.
Để sám hối hiệu quả, ta cần chiêm nghiệm lại bản thân, xem mình có phạm phải những lỗi lầm nào, đã từng làm những việc ác nào, có những thói quen xấu nào, từ đó ăn năn về những việc xấu đó.
Đa số chúng ta đều nghĩ rằng mình là người tốt nhưng ít nhất hãy thật tâm chiêm nghiệm lại bản thân, thực sự nhìn nhận những việc chưa đúng mình đã làm. Nếu ta nhận thấy mình từng làm những việc sai trái thì hãy phát tâm hối lỗi, ân hận. Còn nếu ta thấy bản thân đã làm đúng, chưa có làm sai điều gì thì không cần thực hành sám hối.
Nếu chúng ta có thói quen ngủ nhiều thì đó không phải là thói quen xấu, cho nên không cần phải sám hối. Thầy lấy ví dụ về thói quen xấu như nghiện rượu.
2/ Năng lực “nền tảng”:
Năng lực “nền tảng” có thể hiểu là ta sám hối với ai, ta ân hận và nhìn nhận tội lỗi đó trước sự chứng minh của ai. Người chứng minh cho tâm ân hận của chúng ta chính là Đức Phật hoặc Ruộng Phước. Cho nên, hãy nghĩ trước mặt mình có Đức Phật hoặc Ruộng Phước và trước toàn thể chư Phật và Bồ Tát trên Ruộng Phước, ta phát tâm ân hận về những việc xấu đã làm.
Trong cuộc sống, đôi lúc có những việc xấu mà chúng ta đã làm như lỡ đạp chết côn trùng, lỡ nói nặng lời với bố mẹ hay con cái. Tuy ta đã phát tâm hối hận nhưng vẫn để lại sự áy náy, khó chịu trong lòng và ta cảm thấy không thể làm gì để đền bù được những việc làm đó. Một phương pháp để xoa dịu những vết thương trong lòng như thế là nghĩ đến Ruộng Phước hoặc Đức Phật, phát tâm ăn năn và sám hối trước Ruộng Phước. Nhờ sự gia trì của Ruộng Phước sẽ giúp ta vơi đi sự khó chịu trong lòng.
Thầy kể một câu chuyện lúc Thầy còn nhỏ, khoảng 14-15 tuổi. Khi đó Thầy ở trong nhà và muốn ra ngoài đường, nhưng mẹ của Thầy không cho. Khi ấy Thầy có cãi lời mẹ và hai mẹ con đã lời qua tiếng lại. Sau đó, để xoa dịu, mẹ của Thầy có cho tiền Thầy. Nhưng lúc đó vì khá tức giận nên Thầy đã ném tiền ngược trở lại mẹ. Thấy vậy, mẹ của Thầy đã bật khóc. Hình ảnh mẹ của mình vì buồn mà khóc tuy đã qua lâu rồi, nhưng cho tới bây giờ mỗi khi nghĩ lại, Thầy vẫn cảm thấy khó chịu. Để xoa dịu gánh nặng trong lòng, cách tốt nhất là nghĩ đến những chuyện đó và thực hành sám hối trước Ruộng Phước.
3/ Năng lực “áp dụng mọi cách giải tội”:
Năng lực “áp dụng mọi cách giải tội” có nghĩa là áp dụng phương pháp đối trị. Để có thể áp chế những việc xấu đã làm, ta cần phải tích góp những việc thiện lành như đọc câu chú của Ngài Kim Cang Tát Đỏa.
Đôi lúc trong gia đình, con cái không vâng lời, với vai trò là bố mẹ, chúng ta thường hay có những lời nói lớn tiếng để dạy dỗ con. Trong một số tình huống, những lời nói nặng đó khiến con buồn. Nếu cảm thấy có gánh nặng, hãy áp dụng phương pháp sám hối để giúp vơi bớt sự áy náy trong lòng. Thầy nói rằng việc cảm thấy hối lỗi vì lỡ nói lớn tiếng với con cái thì không cần phải kể cho con nghe.
Ta phải tích góp một thiện hạnh nào đó để đối trị với việc xấu đã làm. Cụ thể, Thầy khuyên chúng ta đọc câu chú OM BENZA SATTO HUM của Ngài Kim Cang Tát Đỏa vì câu chú này có năng lực giúp chúng ta dễ dàng làm sạch các ác nghiệp của mình.
Thầy hướng dẫn cách thực hành như sau: hãy nghĩ rằng có Ruộng Phước ở phía trước mặt và đọc câu chú OM BENZA SATTO HUM. Ta quán tưởng từ Ruộng Phước sẽ có ánh sáng hào quang màu trắng chiếu ra và hòa tan vào cơ thể của mình, giúp làm sạch mọi ác nghiệp của mình. Và ánh sáng trắng đó cũng chiếu vào cơ thể của người thân trong gia đình và cơ thể của các chúng sinh, giúp làm sạch hết ác nghiệp của tất cả mọi chúng sinh. Ở trước Ruộng Phước, hãy phát tâm ăn năn về những tội lỗi đã làm rồi đọc câu chú của Ngài Kim Cang Tát Đỏa để tịnh hóa ác nghiệp của mình.
Sau khi thực hành sám hối một thời gian, làm sao biết phương pháp này có hiệu quả, có thể rửa sạch ác nghiệp của mình? Trong kinh điển thường đề cập đến một số dấu hiệu là sẽ có vài giấc mơ cho thấy ta đã rửa sạch được các tội lỗi. Trong đạo Phật nói rằng một số giấc mơ là một điềm báo, một tín hiệu cho việc gì đó nhưng không phải giấc mơ nào cũng là điểm báo.
Nhà tâm lý học nổi tiếng Sigmund Freund nói rằng bất cứ giấc mơ nào đều có ý nghĩa của nó và ông ấy đã viết một cuốn sách diễn giải về giấc mơ để nói lên ý nghĩa của tất cả mọi giấc mơ. Nhưng đạo Phật nói rằng chỉ có vài giấc mơ có ý nghĩa đặc biệt, không phải giấc mơ nào cũng có ý nghĩa đặc biệt.
Đối với việc tịnh hóa ác nghiệp, sau khi thực hành phương pháp sám hối này một thời gian, ta có thể nằm mơ thấy mình đang bay, tắm dưới một nguồn nước hoặc nôn mửa. Khi có một số giấc mơ như thế, chứng tỏ phương pháp này đã có hiệu quả và bắt đầu dần dần rửa sạch được ác nghiệp của mình. Thông thường, sau khi nằm mơ, vào buổi sáng thức dậy, ta có cảm giác hoan hỷ, nhẹ người, đó là dấu hiệu cho thấy phương pháp này có hiệu nghiệm. Tuy nhiên, chỉ có 60% những người thực hành có cơ hội nằm mơ như vậy. Đối với 40% còn lại, có thể phương pháp sám hối này có hiệu nghiệm nhưng vì những người này không nằm mơ, nên Thầy không có cách nào cho chúng ta biết phương pháp đó có hiệu quả hay không.
Phương pháp sám hối bằng cách đọc câu chú OM BENZA SATTO HUM cũng giúp ta dần dần thay đổi các thói quen xấu. Ví dụ, ta có thói quen nghiện rượu, cứ mỗi lần ta có suy nghĩ muốn uống rượu, hãy nhớ đến phương pháp sám hối này. Cụ thể, hãy nghĩ đến Ruộng Phước ở phía trước mặt, đọc câu chú OM BENZA SATTO HUM và quán tưởng có ánh sáng từ Ruộng Phước chiếu vào cơ thể của mình và hòa tan vào mình. Cách thực hành này sẽ dần dần giúp ta thay đổi các thói quen xấu.
Nếu ta có thói quen ngủ nhiều thì đừng đọc câu chú này vì nhiều khi sẽ làm mình mất ngủ (Rinpoche cười).
Phương pháp sám hối này cũng hữu hiệu trong việc giúp ta vơi đi gánh nặng trong lòng. Đôi lúc ta có những hành vi hay lời nói không phù hợp với người khác, sau đó ta cảm thấy ăn năn, hối hận thì đây là phương pháp giúp ta giải tỏa gánh nặng đó.
Bây giờ Thầy sẽ truyền khẩu câu chú OM BENZA SATTO HUM cho đạo tràng. Thông thường, vị thầy truyền khẩu câu chú thì sẽ có sự gia trì và hiệu nghiệm nhiều hơn.
(Rinpoche truyền khẩu câu chú OM BENZA SATTO HUM 3 lần và đạo tràng đọc lặp lại theo Thầy)
Thầy nói rằng trì chú bao nhiêu lần không quan trọng mà điều quan trọng là lúc ta khởi sinh thói quen xấu hoặc nhớ đến những việc xấu đã làm thì hãy đọc câu chú để làm sạch những việc xấu đó. Phần thiền quán khi đọc câu chú quan trọng hơn là số lần đọc chú.
Có nhiều người thực hành niệm danh hiệu của Phật A Di Đà và cứ đọc liên tục như vậy. Giả sử ta tụng niệm Nam Mô A Di Đà Phật cho đến khi qua đời. Khi ta vãng sanh lên cõi tịnh độ của Phật A Di Đà, lần đầu tiên gặp mình, Phật sẽ hỏi câu gì? Phật sẽ không hỏi mình tụng bao nhiêu lần danh hiệu của Ngài. Phật không phải là kế toán nên sẽ không quan tâm mình đọc tụng bao nhiêu lần câu chú của Ngài mà sẽ hỏi rằng “Con sống có an lạc, hạnh phúc không?” Giống như một người mẹ thương con, lâu ngày không gặp con, khi con về nhà, điều đầu tiên người mẹ quan tâm nhất là con mình có sống an lạc, hạnh phúc không. Vì lòng từ bi, Phật sẽ quan tâm chúng ta giống như thế, chứ không quan tâm chúng ta đã tụng niệm bao nhiêu lần danh hiệu của Ngài.
Thầy nói rằng chúng ta đừng quan tâm đến số lần đọc câu chú. Đọc câu chú 3 lần hay 5 lần đều được. Mục đích quan trọng của việc thực hành phương pháp sám hối này không phải là đếm bao nhiêu lần câu chú, mà là thay đổi thói quen xấu của mình và giải tỏa gánh nặng về những việc làm xấu trong tâm thức của mình. Đó là mục đích quan trọng nhất.
Nếu ta cảm thấy vui khi đọc 10 lần thì hãy đọc 10 lần. Nếu cảm thấy vui khi đọc 100 lần thì hãy đọc 100 lần. Nếu cảm thấy không vui thì không cần gượng ép bản thân đọc câu chú này làm gì.
PHẦN HỎI - ĐÁP:
Câu hỏi 1: Thầy nói rằng ngủ nhiều không phải là thói quen xấu. Tại sao như vậy?
Rinpoche trả lời: Thầy nói như thế là vì bản thân Thầy cũng ngủ nhiều (Rinpoche cười). Một ngày Thầy phải ngủ đủ 8 tiếng mới đủ tỉnh táo và sức khỏe để làm việc. Đôi lúc Thầy ngủ nhiều hơn 8 tiếng một chút. Nhờ ngủ đủ 8 tiếng nên suốt 16 tiếng còn lại, Thầy làm việc rất hiệu quả.
Chúng ta nên hiểu rằng, thức ăn không quan trọng bằng giấc ngủ. Thầy nói giấc ngủ quan trọng hơn vì đó là một trải nghiệm cá nhân của Thầy. Lúc Thầy khoảng 20-21 tuổi, Thầy tính toán và thấy rằng một đời người nếu sống thọ đến 80 tuổi thì dành đến 30-40 năm để ngủ. Chừng ấy thời gian chỉ đi ngủ thôi thì quá lãng phí, không làm được gì cả. Cho nên, khi đó Thầy đã cắt bớt giấc ngủ để dành thời gian học hành và làm việc. Kết quả là sau đó Thầy bị bệnh và Thầy phát hiện đó không phải là cách sống đúng đắn.
Kể cả sư phụ của Thầy có một lúc nọ cũng bị bệnh vì mất ngủ vài ngày. Lúc đó sức khỏe của sư phụ Thầy đã suy giảm rõ rệt. Và Thầy phát hiện cơ thể phải ngủ đủ giấc thì mới có đủ sức khỏe để làm việc. Cho nên, nếu ngủ nhiều hơn một chút không phải là thói quen xấu. Nhưng nếu chúng ta ngủ nhiều mà bị trễ giờ làm thì đừng có đổ thừa cho Thầy (Rinpoche cười).
Câu hỏi 2: Thưa Thầy, con có thể vừa thiền vừa đọc chú được hay không?
Rinpoche trả lời: Lúc mới bắt đầu thực hành phương pháp này, ta khó có thể vừa thiền vừa đọc câu chú. Cho nên, bước đầu, hãy thiền rồi sau đó đọc câu chú, rồi lại thiền, cứ xen kẽ luân phiên nhau giữa thiền và đọc câu chú như thế. Sau một thời gian, khi ta đã quen thuộc với cách thực hành này thì mới kết hợp vừa thiền vừa đọc câu chú. Lúc đó tâm mới thuần thục được.
IV/ HOAN HỶ (xem trang 337, quyển 1)
Hoan hỷ là phát tâm vui mừng với bản thân và người khác. Nếu ta làm việc gì tốt, hãy vui cho bản thân mình. Nếu người khác làm được việc tốt, ta hãy vui cho người khác.
Tại sao ta vẫn thường căng thẳng, lo âu, buồn bã? Vì khi ta căng thẳng, buồn bã, tiêu cực được một lần thì lần sau ta sẽ có thói quen bị phiền não như thế. Có 2 lần thì sẽ có 3 lần, dần dần sẽ trở thành thói quen và lúc nào ta cũng căng thẳng, buồn bã, lúc nào cũng mang cảm xúc tiêu cực. Cho nên ta cần phải thay đổi thói quen xấu đó bằng cách tập cho mình luôn vui vẻ. Khi vui được một lần, ta sẽ vui được 2 lần, 3 lần, dần dần sẽ thành thói quen, lúc nào ta cũng sẽ vui vẻ, an lạc.
Hãy tưởng tượng ta đang ngồi trong nhà hàng một mình với chiếc điện thoại. Khi đó ta đang ngồi trên ghế và khóc. Người ta sẽ đến quan tâm hỏi han tại sao mình lại khóc và họ sẽ cảm thấy thương xót cho mình. Tuy nhiên, nếu ta ngồi một mình mà cười, người ta sẽ nói mình bị điên. Tại sao lại trái ngược như vậy? Đó là vì con người hay có tính đố kỵ. Khi đi ngoài đường, ta thấy những người nghèo, biết họ thấp kém hơn mình nên ta thương xót. Còn thấy người khác hạnh phúc hơn mình, dù người đó là bạn của mình thì ta lại đố kỵ. Vì ta đố kỵ nên không cảm thông được với người khác.
Thực hành hoan hỷ rất quan trọng, nghĩa là thực hành phát tâm vui vẻ với bản thân và người khác. Nếu ta làm được những việc tốt và có được những điều may mắn thì hãy vui vẻ với những điều tốt đẹp đó của bản thân. Nếu ta thấy người khác thành công hay làm được việc tốt, ta hãy phát tâm vui vẻ với thành công và những điều tốt đẹp của người khác. Khi luôn phát tâm vui vẻ với bản thân và người khác thì lúc nào ta cũng sẽ vui vẻ, từ đó loại trừ được những cảm xúc tiêu cực.
Vậy điều gì làm mình vui vẻ nhất? Chắc là lúc ta chụp ảnh bản thân và có được bức ảnh đẹp. Việc nhìn thấy mình ở trong ảnh đẹp hơn so với bên ngoài chắc là điều làm mình vui vẻ nhất. Thực tế, nó là giả, chứ ngoài đời ta không trẻ được như vậy nhưng ta vẫn tin và vẫn vui khi thấy mình trong ảnh trẻ hơn so với ngoài đời.
Thầy kể một câu chuyện cách đây khá lâu: khi Thầy ở Việt Nam, có một người phụ nữ đưa cho thầy xem 3 thẻ căn cước của cô ấy gồm tấm thẻ căn cước 15 năm trước, 5 năm trước và thẻ căn cước hiện tại. Lúc đó Thầy nhìn vào 3 tấm thẻ này và nói với cô ấy rằng: “Ảnh trong thẻ căn cước hiện tại trông trẻ hơn ảnh của các thẻ căn cước trước đó”. Cô ấy thấy vui khi nghe Thầy nói như vậy. Rồi Thầy nói thêm một câu là “Cảm ơn công nghệ”. Bởi vì công nghệ bây giờ chụp ảnh rất tốt, khiến cho người ta trông trẻ hơn so với ảnh chụp hồi xưa.
Có thể thấy rằng khi tìm kiếm hạnh phúc, an lạc, chúng ta hay tìm ở những nơi rất giả. Như ví dụ về bức ảnh, dù chúng ta trong ảnh trông trẻ hơn nhưng điều đó không có thật. Thế nhưng, ta vẫn tìm vui ở những thứ giả đó, trong khi những điều thực sự may mắn và tốt đẹp mà ta đang có thì ta lại không nhìn nhận.
Đạo Phật dạy rằng hãy tìm kiếm những điều may mắn và tốt đẹp mà ta đang có trong thực tế và hãy tập vui vẻ với những điều đó, đồng thời chân thành nhìn nhận những điều tốt đẹp và may mắn của người khác và tập vui vẻ với người khác. Vì đã tập vui vẻ, ta sẽ có thói quen lúc nào cũng vui vẻ, an lạc. Nếu có 1.000 lý do để buồn thì bên cạnh đó, ta có 1.000 lý do để vui. Tại sao ta không nhìn 1.000 lý do để vui? Tại vì thói quen của chúng ta chỉ nhìn thấy những nỗi buồn, khuyết điểm mà không chịu nhìn nhận những điều may mắn, tốt đẹp mà mình đang có.
Tuần này, hãy thực hành phát tâm hoan hỷ với bản thân và với người khác. Nếu tuần này ta có làm việc tốt nào, kể cả tặng một phần ăn cho người nghèo thì hãy hoan hỷ với việc làm tốt của mình. Sau đó hãy nhớ đi nhớ lại những việc tốt này và vui vẻ với việc đó, dần dần ta sẽ tập được thói quen lúc nào cũng vui vẻ. Ta đã làm được nhiều điều tốt mà bây giờ tâm ta buồn là bởi vì ta không có tập vui vẻ với những việc tốt đã làm mà chỉ nghĩ đến chuyện buồn mà thôi. Cho nên, đừng nghĩ đến chuyện buồn mà tập thói quen nghĩ đến những việc tốt đã làm và vui vẻ với những việc tốt đó, dần dần ta sẽ có thói quen lúc nào cũng vui vẻ. Tuần này hãy thực hành sám sối và hoan hỷ.
Đặc biệt ở phần hoan hỷ, trên thế giới này có nhiều người tốt làm nhiều việc tốt giống như mình nên hãy chân thành nhìn nhận những việc làm tốt của người khác và thực hành hoan hỷ với những việc tốt của họ. Đôi lúc ta không chịu nhìn nhận người tốt ở trên thế giới mà cứ đi tìm kiếm người xấu, rồi chăm chăm nhìn vào người xấu, khiến bản thân mình buồn bã, rồi nghĩ rằng thế giới này toàn là điều tiêu cực. Ta không nên làm như thế. Đây là phần thực hành của tuần này.
PHẦN HỎI - ĐÁP:
Câu hỏi 1: Thưa Thầy, con có thể đọc tụng câu chú OM MANI PADME HUM để thực hành sám hối hay không?
Rinpoche trả lời: Chúng ta có thể tụng câu chú OM BENZA SATTO HUM hay tụng bất cứ câu chú nào để sám hối đều được. Tuy nhiên, câu chú OM BENZA SATTO HUM của Ngài Kim Cang Tát Đỏa là câu chú có công năng đặc biệt dành cho việc tịnh hóa ác nghiệp. Đối với việc sám hối tịnh hóa ác nghiệp, câu chú của Ngài Kim Cang Tát Đỏa có công năng hữu hiệu đặc biệt hơn. Còn khi cầu nguyện cho người khác vượt qua khó khăn và an lạc thì tụng câu chú OM MANI PADME HUM sẽ có công năng hữu hiệu hơn.
Câu hỏi 2: Thưa Thầy, nếu có người bạn làm cho con buồn, làm sao để vui trở lại?
Rinpoche trả lời: Nếu bạn làm mình buồn thì mình làm bạn buồn lại (Rinpoche cười). Người đời vẫn hay làm như vậy. Bây giờ ta phải xem cách ăn miếng trả miếng như thế có thực sự làm mình an lạc, vui vẻ được hay không. Nếu cách đó làm mình vui vẻ thì bây giờ Thầy có chỉ cách khác, chúng ta cũng không chịu nghe. Chỉ khi chúng ta thấy cách ăn miếng trả miếng đó không hiệu quả, Thầy mới chỉ cho chúng ta một phương pháp khác.
Trên thực tế, không phải người bạn kia làm cho mình buồn khổ. Người thực sự đang làm mình buồn khổ là chính bản thân mình. Lấy ví dụ, người bạn nói với mình một câu hơi khó nghe. Nếu ta xem nhẹ lời nói đó thì ta đâu có buồn nhiều đến thế. Còn nếu ta xem nặng lời nói đó, rồi săm soi từng từ từng chữ trong đó, rồi tự cảm thấy câu nói rất nặng, khiến mình buồn. Như vậy, người thực sự làm mình buồn là bản thân mình, chứ không phải người bạn kia.
Lý do thứ hai khiến ta buồn chính là kỳ vọng. Ta phải hạ thấp kỳ vọng. Ta kỳ vọng đã là bạn thì lúc nào cũng phải làm mình vui, tại sao lại làm mình buồn. Khi có kỳ vọng như vậy, lỡ người kia làm việc gì khiến mình buồn thì đó là do kỳ vọng làm mình buồn, chứ không phải người kia làm mình buồn.
Ngay cả trong mối quan hệ vợ chồng, người chồng không nên kỳ vọng vợ lúc nào cũng phải nấu ăn ngon. Vì khi kỳ vọng như vậy, lỡ hôm nào vợ nấu ăn không ngon thì người chồng lại phiền lòng. Ta không nên kỳ vọng như thế. Vợ cũng không nên kỳ vọng rằng lúc nào mình nói cái gì chồng cũng phải nghe lời. Thỉnh thoảng ta sẽ có một số kỳ vọng áp đặt lên đối phương nhưng kỳ vọng đó phải nằm trong giới hạn của thực tế. Khi kỳ vọng vượt qua giới hạn của thực tế sẽ gây ra thương tổn, đau buồn cho chính mình. Cho nên, lỡ bạn bè có làm mình buồn thì hãy chấp nhận và cố gắng quên chuyện đó, rồi ta sẽ vui trở lại.
Câu hỏi 3: Thưa Thầy, con có cần phải nhận quán đảnh Ngài Kim Cang Tát Đỏa mới được đọc câu chú của Ngài?
Rinpoche trả lời: Điều đó không cần. Thầy nói rằng ta có thể đọc câu chú để tiêu trừ các chướng ngại cho bản thân. Ta cũng có thể đọc câu chú để cầu nguyện cho các đứa trẻ trong nhà.
Câu hỏi 4: Thưa Thầy, con thường hay buồn ngủ, thậm chí ngủ hơn 10 tiếng mỗi ngày. Đây có phải là vấn đề không?
Rinpoche trả lời: Cần phải xem là mình chỉ nằm trên giường thôi hay thực sự ngủ. Nếu do lười, nằm suốt trên giường hơn 10 tiếng mà không làm gì cả thì đó là điều không nên. Một giấc ngủ lý tưởng chỉ từ 8-9 tiếng, không nên nhiều hơn thế.
Câu hỏi 5: Thưa Thầy, con có nhiều thói quen xấu thì có phải nhớ hết tất cả những thói quen xấu này để sám hối?
Rinpoche trả lời: Ta cần phải nhớ đến các việc xấu của mình thì mới sám hối được. Ta không cần phải nhớ lần lượt hết tất cả mọi việc xấu đã làm trong quá khứ mà cảm thấy việc nào khiến mình hối hận nhất thì hãy nghĩ đến việc đó. Chỉ cần nghĩ đến 1 hay 2 việc xấu đã làm và thực hành sám hối.
Câu hỏi 6: Khi thực hành thiền về Ruộng Phước, con cảm thấy khó chịu và mệt mỏi. Con không biết nguyên nhân do đâu?
Rinpoche trả lời: Nếu tập trung quá mức vào Ruộng Phước trong một thời gian quá dài, hoặc khi cố gắng quán tưởng cho thật rõ ràng hình ảnh của Ruộng Phước thì sẽ khiến tâm căng thẳng và mệt mỏi. Trung bình ta chỉ nên thiền về Ruộng Phước 1 phút hay 2 phút thôi. Cho dù hình ảnh của Ruộng Phước không rõ ràng cũng không sao cả.
Trong tuần này, chúng ta có 2 bài tập chính yếu cần thực hành: sám hối và hoan hỷ. Đối với bài tập hoan hỷ, khi nghĩ đến một việc tốt mình đã làm, hãy cố gắng tập vui vẻ với chuyện đó. Nếu chưa có hoan hỷ nhiều thì hãy lặp đi lặp lại nhiều lần, dần dần tâm hoan hỷ của mình sẽ tăng trưởng.
Một cách nữa để dễ dàng hoan hỷ là hãy nhớ đến những việc tốt nho nhỏ mình từng làm cho người khác, như vậy sẽ giúp ta dễ cảm thấy vui vẻ hơn. Thậm chí trong quá khứ, ta từng cứu một con côn trùng nho nhỏ, hãy nghĩ đến việc đó và vui vẻ vì đã làm được một việc tốt là cứu được một sinh mạng. Khi ta có thể vui vẻ với các việc làm tốt nho nhỏ hiện tại thì sẽ dễ dàng vui vẻ với những việc tốt nho nhỏ trong tương lai.
Bên cạnh đó, hãy xem những người xung quanh có làm việc tốt nào thì tập hoan hỷ với các việc tốt đó. Điều này sẽ giúp mình dần dần hoan hỷ nhiều hơn và cũng giúp mình đối trị với tâm đố kỵ.
Tập vui vẻ mỗi ngày với những việc tốt nho nhỏ của mình và với những việc tốt của người khác sẽ giúp ta có thói quen vui vẻ nhiều hơn. Hiện tại ta hay căng thẳng, lo âu, buồn rầu là do ta đã quen lo âu, buồn rầu. Đó là các thói quen tiêu cực. Bây giờ, hãy phá bỏ thói quen xấu đó bằng cách tập thói quen tích cực nhiều hơn.
Tuy nhiên, đừng nghĩ rằng chỉ mới áp dụng thực hành là có thể vui vẻ suốt 24 giờ trong một ngày. Nếu chúng ta có thể vui vẻ suốt 24 giờ trong một ngày thì lúc đó đã thành Phật rồi. Nếu ta có áp dụng thực hành và tăng được sự vui vẻ lên 1% cũng là thành công rồi. Hơn nữa, nếu mọi người thành Phật nhanh quá, Thầy sẽ bị mất việc vì không còn ai để dạy (Rinpoche cười).
Nếu ta giảm được buồn rầu, lo âu, những cảm xúc tiêu cực thậm chí chỉ 1%, 5% hay 10% thì đó cũng là một thành công lớn. Cho nên, trong tuần này hãy thực hành bài tập để xem sự khác biệt như thế nào.
